ΤΟ ΦΘΑΡΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ |
Ήταν τόσο φθαρμένο το πρόσωπό του, που, άθελα, μου θύμισε σαρακοφαγωμένο έπιπλο. Όχι βέβαια τα μαλλιά ή τα μάγουλα, αλλά το μέσα πρόσωπο, εκείνη η σύσπαση της υπεροψίας, το βλέμμα που τοξεύει σκληρότητα και παγωνιά, γυρεύοντας να καλύψει έτσι το εσωτερικό σκοτάδι.
Λέγαμε την περασμένη φορά για χαμηλή στάθμη ανθρωπιάς και ανθρώπους που έφραξαν με βράχια το δρόμο τους. Παρατήρησε αυτό το πρόσωπο και σκέψου. Όταν ήσουν παιδί, όλα έλαμπαν λουσμένα στον ήλιο. Με τα παιδικά σου μάτια έβλεπες σ' όλα τα πρόσωπα γιασεμιά και χαμόγελα. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πρόσεξε τα πρόσωπα που σε πληγώνουν, τα αλλά που σε ξεγελούν απατηλά να τ' ακολουθήσεις. θα δεις σιγά - σιγά και πιο ξεκάθαρα πάνω τους το δράμα μιας ανθρωπότητας πού σπαράζει. Αβοήθητη σ' αγκάθια και ξερότοπους κι ωστόσο εγωιστικά σκληρή, ανάξια για τα υψηλά, τυφλωμένη από απληστία, βία και παραφορά.
Για πόσους ανθρώπους δεν υπάρχει τίποτα έξω απ' τον εαυτό τους. Απαιτούν με αυταρέσκεια τα πάντα να περιστρέφονται γύρω τους. Ο «πλησίον» είναι γι' αυτούς ξεπερασμένο θέμα. Η αγάπη, η ψυχική επαφή, τα ιδανικά; Αστεία πράγματα. Ένας άκρατος ατομισμός, μια παράλογη εγωστρέφεια, πού οδηγεί στη διαφθορά του σώματος και της ψυχής (της ψυχής πιο πολύ) .
Έτσι ο άνθρωπος παύει να είναι Άνθρωπος. Η ανθρωπιά είναι κάτι που χρειάζεται αγώνα για να κατακτηθεί. Αλλά και ο αγώνας ανάγκη να τοποθετείται σε γερές βάσεις. Μια θεώρηση του ανθρώπου μόνο σαν ύλης, σα «ζώου παραγωγικού», που αλλού νομίζεις πως θα μπορούσε να καταλήξει; Ούτε πάλι οι θριαμβολογίες για το «μεγαλείο» και την «παντοδυναμία» του ωφελούν. Μοιάζουν με τζιτζίκια πού ξελαρυγγίζονται στον ήλιο, δίχως να ξέρουν για το φθινόπωρο που έρχεται, για τις παγωμένες πνοές του Χιονιά...
Όμως, «όχι πού πάμε πια, αλλά από πούθε κινήσαμε, αυτό σήμερα βαραίνει για μας». Αν μεσ' από τη φύση βρήκες μεθοδικά το θεό, περνώντας απ' τον άνθρωπο σαν το σοφότερο δημιούργημα Εκείνου, δοκίμασε να σκύψεις και πάλι, ανακαλύπτοντας τώρα τον Άνθρωπο μεσ' απ' το Θεό. Αυτό το «κατ' εικόνα», ή θεία μοίρα, της οποίας μετέχουμε, κατά τον Πλάτωνα, να κάτι πού παραγνώρισε σήμερα ο άνθρωπος, διαστρέβλωσε την εικόνα του θεού και έχασε την πνευματική του ελευθερία.
Μη νομίσεις πως αυτά είναι μακριά από σένα. Ούτε και θα είναι ποτέ. Όσο κι αν νιώθεις τον εαυτό σου «δυναμωμένο με θεωρία και μελέτη», μην κάνεις το λάθος να συντονιστείς με τον κόσμο της παρακμής. Άπλωσε την καρδιά σου να χωρέσει όλη τη γη, κάνε τη να βλαστήσει καλοσύνη και ευγένεια. Υπάρχει ένας δρόμος πού είναι ολότελα αντρικός. Τον μπορούν μονάχα οι δυνατοί, όχι εκείνοι πού νομίζουν για δύναμη τη βαρβαρότητα, αλλά όσοι και στα πιο βαθιά σκοτάδια ξέρουν να ξεχωρίζουν φώτα και να τ' ακολουθούν.
Εγώ, κάθε φορά πού αντικρίζω τέτοια ερείπια, αυτά που άλλοι ανόητοι τα θεωρούν επιτυχίες και πασκίζουν να μιμηθούν, δε μπορώ να μη φέρω στ' αυτιά μου, ώρα απογεύματος στην κατασκήνωση, τις δικές σας φωνές:
Με χαρά στα τραγούδια,
με λουλούδια ξανά στο στόμα,
όλοι αδέλφια ας γίνουμε
και μ' αγνή, φωτεινή ματιά...
Αν ο κόσμος ακόμα στέκει - και στέκει - είναι γιατί υπάρχεις εσύ πού ελεύθερα αγωνίζεσαι να μείνεις Άνθρωπος. Υψηλόφρων, γενναίος, με αγάπη και δύναμη. Μην υποχωρήσεις σπιθαμή απ' την απόφαση σου. Αν μπορέσεις και το πετύχεις, τότε ο κόσμος που οραματίζεσαι θα είναι σίγουρα πιο κοντά, για να πάψει πια να βγαίνει ο αρχαίος Διογένης με το φανό στους πολύκοσμους δρόμους της Αγοράς, φωνάζοντας: Άνθρωπο ζητώ!
Λέγαμε την περασμένη φορά για χαμηλή στάθμη ανθρωπιάς και ανθρώπους που έφραξαν με βράχια το δρόμο τους. Παρατήρησε αυτό το πρόσωπο και σκέψου. Όταν ήσουν παιδί, όλα έλαμπαν λουσμένα στον ήλιο. Με τα παιδικά σου μάτια έβλεπες σ' όλα τα πρόσωπα γιασεμιά και χαμόγελα. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πρόσεξε τα πρόσωπα που σε πληγώνουν, τα αλλά που σε ξεγελούν απατηλά να τ' ακολουθήσεις. θα δεις σιγά - σιγά και πιο ξεκάθαρα πάνω τους το δράμα μιας ανθρωπότητας πού σπαράζει. Αβοήθητη σ' αγκάθια και ξερότοπους κι ωστόσο εγωιστικά σκληρή, ανάξια για τα υψηλά, τυφλωμένη από απληστία, βία και παραφορά.
Για πόσους ανθρώπους δεν υπάρχει τίποτα έξω απ' τον εαυτό τους. Απαιτούν με αυταρέσκεια τα πάντα να περιστρέφονται γύρω τους. Ο «πλησίον» είναι γι' αυτούς ξεπερασμένο θέμα. Η αγάπη, η ψυχική επαφή, τα ιδανικά; Αστεία πράγματα. Ένας άκρατος ατομισμός, μια παράλογη εγωστρέφεια, πού οδηγεί στη διαφθορά του σώματος και της ψυχής (της ψυχής πιο πολύ) .
Έτσι ο άνθρωπος παύει να είναι Άνθρωπος. Η ανθρωπιά είναι κάτι που χρειάζεται αγώνα για να κατακτηθεί. Αλλά και ο αγώνας ανάγκη να τοποθετείται σε γερές βάσεις. Μια θεώρηση του ανθρώπου μόνο σαν ύλης, σα «ζώου παραγωγικού», που αλλού νομίζεις πως θα μπορούσε να καταλήξει; Ούτε πάλι οι θριαμβολογίες για το «μεγαλείο» και την «παντοδυναμία» του ωφελούν. Μοιάζουν με τζιτζίκια πού ξελαρυγγίζονται στον ήλιο, δίχως να ξέρουν για το φθινόπωρο που έρχεται, για τις παγωμένες πνοές του Χιονιά...
Όμως, «όχι πού πάμε πια, αλλά από πούθε κινήσαμε, αυτό σήμερα βαραίνει για μας». Αν μεσ' από τη φύση βρήκες μεθοδικά το θεό, περνώντας απ' τον άνθρωπο σαν το σοφότερο δημιούργημα Εκείνου, δοκίμασε να σκύψεις και πάλι, ανακαλύπτοντας τώρα τον Άνθρωπο μεσ' απ' το Θεό. Αυτό το «κατ' εικόνα», ή θεία μοίρα, της οποίας μετέχουμε, κατά τον Πλάτωνα, να κάτι πού παραγνώρισε σήμερα ο άνθρωπος, διαστρέβλωσε την εικόνα του θεού και έχασε την πνευματική του ελευθερία.
Μη νομίσεις πως αυτά είναι μακριά από σένα. Ούτε και θα είναι ποτέ. Όσο κι αν νιώθεις τον εαυτό σου «δυναμωμένο με θεωρία και μελέτη», μην κάνεις το λάθος να συντονιστείς με τον κόσμο της παρακμής. Άπλωσε την καρδιά σου να χωρέσει όλη τη γη, κάνε τη να βλαστήσει καλοσύνη και ευγένεια. Υπάρχει ένας δρόμος πού είναι ολότελα αντρικός. Τον μπορούν μονάχα οι δυνατοί, όχι εκείνοι πού νομίζουν για δύναμη τη βαρβαρότητα, αλλά όσοι και στα πιο βαθιά σκοτάδια ξέρουν να ξεχωρίζουν φώτα και να τ' ακολουθούν.
Εγώ, κάθε φορά πού αντικρίζω τέτοια ερείπια, αυτά που άλλοι ανόητοι τα θεωρούν επιτυχίες και πασκίζουν να μιμηθούν, δε μπορώ να μη φέρω στ' αυτιά μου, ώρα απογεύματος στην κατασκήνωση, τις δικές σας φωνές:
Με χαρά στα τραγούδια,
με λουλούδια ξανά στο στόμα,
όλοι αδέλφια ας γίνουμε
και μ' αγνή, φωτεινή ματιά...
Αν ο κόσμος ακόμα στέκει - και στέκει - είναι γιατί υπάρχεις εσύ πού ελεύθερα αγωνίζεσαι να μείνεις Άνθρωπος. Υψηλόφρων, γενναίος, με αγάπη και δύναμη. Μην υποχωρήσεις σπιθαμή απ' την απόφαση σου. Αν μπορέσεις και το πετύχεις, τότε ο κόσμος που οραματίζεσαι θα είναι σίγουρα πιο κοντά, για να πάψει πια να βγαίνει ο αρχαίος Διογένης με το φανό στους πολύκοσμους δρόμους της Αγοράς, φωνάζοντας: Άνθρωπο ζητώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου